Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα - o Kαλοκαιρινός Πονοκέφαλος

Με τον όρο «σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα» ή «αφροδίσια νοσήματα», εννοούμε τις νόσους εκείνες που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ότι ‘προκαλούνται από το σεξ’ . Οι ασθένειες αυτές που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή αποτελούν ένα μεγάλο κίνδυνο , ο οποίος αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την εποχή του Καλοκαιριού. Η χαλάρωση , η ανεμελιά της καλοκαιρινής περιόδου όσο και η γενικότερη καλή διάθεση οδηγούν ευκολότερα σε ευκαιριακές σχέσεις με ερωτικούς συντρόφους, άγνωστης, συνήθως, σεξουαλικής συμπεριφοράς. Το αποτέλεσμα; Μαζί με τις σχέσεις να πολλαπλασιάζεται και ο κίνδυνος των σεξουαλικών ασθενειών, κυρίως σε νεαρά άτομα. Τα πιο συνήθη σεξουαλικά νοσήματα που παρουσιάζονται είναι:

Τα Χλαμύδια

Τα χλαμύδια είναι επίσης ένα συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλείται από τα βακτήρια Chlamydia Trachomatis. Τα συμπτώματα εμφανίζονται 10-15 ημέρες από την στιγμή της μόλυνσης και μεταδίδονται μέσω κολπικής , στοματικής ή πρωκτικής συνουσίας. Μπορεί η λοίμωξη από τα βακτήρια να είναι ασυμπτωματική ή να υπάρχουν συμπτώματα όπως έκκριση υγρών απο το κόλπο ή το πέος , συχνουρία , δυσουρία ,φαγούρα κατά την ούρηση και πόνος κατά την σεξουαλική επαφή. Τα χλαμύδια έχουν ενοχοποιηθεί για υπογονιμότητα, κυρίως σε περιπτώσεις που παραμένουν αθεράπευτα για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς προκαλούν φλεγμονές στα “εξαρτήματα” του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας (σάλπιγγες, μήτρα) και άντρα (όρχεις) με αποτέλεσμα να προκαλούνται συμφύσεις και δευτερογενώς υπογονιμότητα. Η θεραπεία των χλαμυδίων αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά

Η Γονόρροια-Βλεννόρροια

Η βλεννόρροια είναι μια από τις πιο συνηθισμένες μορφές των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων που προκαλείται από το μικρόβιο του γονοκκόκου που ονομάζεται Neisseria gonorrhoeae. Η βλεννόρροια ή γονόρροια είναι μια ασθένεια που μεταδίδεται κατά την διάρκεια της σεξουαλίκής επαφής. Ανάλογα με την επαφή κολπική , στοματική ή πρωκτική μπορεί να προσβάλει όργανα και ιστούς των περιοχών αυτών. Άρκετοί που προσβάλλονται από την νόσο αυτή μπορεί να μην παρουσιάσουν συμπτώματα, όταν όμως υπάρχουν τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται 10 ημέρες περίπου μετά την μετάδοση και προσβολή από το μικρόβιο. Τα κύρια συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν και στα 2 φύλα είναι πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση , συχνοουρία , πυώδεις εκκρίσεις από την ουρήρθρα ή κολπο με δυσάρεστη οσμή , πόνος κατά την συνουσία και ενοχλήσεις στην περιοχή του πρωκτού. Οι μολύνσεις από τον γονόκοκκο αντιμετωπίζονται με αντιβίωση.

Ιοί HPV

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων δεν είναι ένας, αλλά μία ομάδα DNA-ιών, γνωστών διεθνώς ως HPV (Human Papilloma Viruses). Οι HPV ιοί προκαλούν πλήθος αλλοιώσεων, καλοήθων και κακοήθων, στο δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπινου σώματος. Η μόλυνση από τους HPV ιούς είναι σήμερα η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση στις γυναίκες και άνδρες. Αφορά έως και το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού. Έχουν περιγράφει μέχρι σήμερα περισσότεροι από 140 γονότυποι HPV. Οι τύποι 16,18,31,33,35, ανευρίσκονται συχνά στους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (σε ποσοστό >95%), του κόλπου, του αιδοίου, του περινέου, και της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας (σε ποσοστό 50%). Ο HPV εισέρχεται στον οργανισμό από μικροεσχάρες που δημιουργούνται κυρίως κατά την σεξουαλική επαφή καθώς επίσης και τη στοματική σεξουαλική επαφή. Τα οξυτενή κονδυλώματα το πιο συχνό είδος του ιού των θηλωμάτων αναπτύσσονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα των δύο φύλων και είναι εμφανή συνήθως στο γυμνό μάτι σαν κουνουπίδι ή ελιά. Οι υπόλοιπες HPV βλάβες μπορεί να είναι επίπεδες και να μην φαίνονται με γυμνό μάτι , γι’ αυτό χρειάζονται ιατρική εξέταση για να εντοπιστούν όπως το Τεστ-Παπανικολάου και η κολποσκόπηση στην γυναίκα, ή βιοψία και HPV DNA test για ταυτοποίηση του ιού. Ο ιός δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό μας και είμαστε για πάντα φορείς του ιού αυτού γι αυτό πρέπει να παρακολουθείται σταδιακά από τον ιατρό . Οι αλλοιώσεις από τον ιό στα γεννητικά όργανα των δύο φύλων αντιμετωπίζονται συντηρητικά ή πιο αποτελεσματικά με εξάχνωση με laser ή διαθερμία μία πολύ απλή σχετικά ανώδυνη, διαδικασία που γίνεται στο ιατρείο.

Ο ‘Ερπητας των Γεννητικών Περιοχών

Υπάρχουν δύο τύποι έρπητα γεννητικών οργάνων : ο τύπος 1 και ο τύπος 2. Ο τύπος 1 είναι ο γνωστός επιχείλιος έρπητας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια λόγω των στοματικών σεξουαλικών επαφών εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα και στα γεννητικά όργανα. Ο έρπης αντιμετωπίζεται αλλά δεν “σκοτώνεται” καθώς έχει την ικανότητα να “κατασκηνώνει” στον οργανισμό και κάθε φορά που “πέφτει” το ανοσοποιητικό σύστημα να υποτροπιάζει και να εμφανίζεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι μία έγκυος γυναίκα με έρπη στα γεννητικά όργανα θα πρέπει να είναι προσεχτική καθώς ο έρπης μπορεί να μεταδοθεί στο βρέφος προκαλώντας μια επικίνδυνη βλάβη που ονομάζεται εγκεφαλίτιδα.

Η Σύφιλη

Η σύφιλη μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής όλων των μορφών (κολπική, πρωκτική, στοματική). Στο πρώτο στάδιο εκδηλώνεται με την εμφάνιση έλκους είτε στα γεννητικά όργανα είτε στο στόμα είτε στον πρωκτό καθώς και με το διογκωμένους λεμφαδένες. Το έλκος αυτό είναι ανώδυνο και πολλές φορές μπορεί να μην γίνει αντιληπτό και η νόσος να περάσει στο δεύτερο στάδιο, ΄όπου η σύφιλη εκδηλώνεται με εξανθήματα σε όλο το σώμα. Εάν το νόσημα δεν θεραπευτεί, τότε μπορεί να περάσει στο επόμενο στάδιο όπου πλέον μιλάμε για την λανθάνουσα σύφιλη η οποία δεν εμφανίζει συμπτώματα και μπορεί να πλήξει ακόμα και ζωτικά όργανα. Σε κάθε περίπτωση η σύφιλη ανιχνεύεται με μία απλή αιματολογική εξέταση και είναι πλήρως ιάσιμη.

Το AIDS ή Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας

Τέλος το AIDS είναι το αποτέλεσμα της μόλυνσης από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοεπάρκειας (HIV). Το HIV προκαλείται από την μόλυνση από τους ανθρώπινους ρετροϊούς HIV1- HIV2. Αυτοί μεταδίδονται από την σεξουαλική επαφή, επαφή με αίμα – παράγωγα ή άλλα σωματικά υγρά. Κατά την εγκυμοσύνη ή με το μητρικό γάλα κατά τον θηλασμό. Όμως δεν μεταδίδεται με συνηθισμένες επαφές (φιλί, χώρος εργασίας, τουαλέτα). Τα κλινικά συμπτώματα είναι μεγάλη αδυναμία του οργανισμού, λεμφαδενοπάθεια, διάρροια, πυρετός, έντονος βήχας και δερματικά σαρκώματα.. Το Aids πλέον χαρακτηρίζεται ως ένα χρόνιο νόσημα το οποίο όμως δεν ιάται πλήρως, καθώς ο ιός συνεχίζει να υπάρχει και μπορεί να βρίσκεται σε καταστολή όσο λαμβάνεται η απαραίτητη θεραπεία. Όσοι έχουν την υποψία έκθεσης στον ιό θα πρέπει να παραμείνουν ψύχραιμοι να κινητοποιηθούν άμεσα λαμβάνοντας μία προφυλακτική αγωγή και στην συνέχεια (μέσα σε διάστημα 6-8 εβδομάδων) πρέπει να κάνουν το διαγνωστικό τεστ για το AIDS το οποίο και θα δείξει εάν υπάρχει μόλυνση από τον ιό ή όχι. Με τη σεξουαλική επαφή μεταδίδονται, επίσης, και oι ιοί της ηπατίτιδας B-C-D, ασθένειες που αποτελούν, όμως, ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο.

Σήμερα, πολλά από τα νοσήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν και να θεραπευτούν. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητη, για να αποφευχθούν επιπλοκές και μόνιμες βλάβες. Δυστυχώς, τα συμπτώματα και τα σημάδια πολλές φορές δεν φαίνονται, ιδιαίτερα στις γυναίκες, μέχρι να εμφανιστούν επιπλοκές. Γι’ αυτό, όταν ένας από τους δύο συντρόφους προσβληθεί, θα πρέπει αμέσως να ενημερώνεται και ο άλλος και να επισκέπτεται τον ειδικό γιατρό.

Οι προφυλάξεις που μπορεί να πάρει ο καθένας μας για την αποφυγή αφροδίσιων νοσημάτων, είναι πρωτίστως η χρήση προφυλακτικού, η πλύση των γεννητικών οργάνων μετά από κάθε επαφή και η επίσκεψη στο αφροδισιολόγο αμέσως μόλις διαπιστώσει κάποιο σύμπτωμα, προτρέποντας και το/τη σύντροφό του να κάνει το ίδιο, ώστε να υποβληθούν και οι δυο σε θεραπεία χωρίς να περιμένουν ότι το πρόβλημα ’θα περάσει μόνο του’. Πρόκειται για μια απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσουν να εξαλειφθούν αυτές ασθένειες, οι οποίες αν δεν δώσουμε την απαιτούμενη προσοχή μπορεί να προκαλέσουν σοβάρα προβλήματα στον οργανισμό μας ταλαιπωρώντας μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και για το υπόλοιπο της ζωής μας. Γι αυτό πάντα με προφύλαξη για ξένοιαστες καλοκαιρινές διακοπές. Καλό καλοκαίρι.

Δρ.Κωνσταντίνος Π. Συμεωνίδης M.D
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Γραμματέας Δερματολογικής Εταιρείας Κύπρου.