Τριχόπτωση - Aλωπεκία

“Ο Θεός δημιούργησε πολλά συμπαθητικά, όμορφα και έξυπνα κεφάλια. Στα υπόλοιπα… έβαλε μαλλιά!”, έλεγε ο Σαίξπηρ, και πολλοί υποστηρίζουν ότι ίσως να παρηγορούσε και ο ίδιος τον εαυτό του με αυτή τη ρήση. Το ίδιο, όμως, πιθανόν να μη συμβαίνει με άλλους, που βλέπουν τα μαλλιά τους να αραιώνουν επικίνδυνα και σιγά σιγά να… εξαφανίζονται.
Η απώλεια μαλλιών, είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί όλο και περισσότερους άντρες, αλλά και γυναίκες και τα τελευταία χρόνια όλο και αυξάνεται.
Η κληρονομικότητα, οι ορμονικές διαταραχές, ορισμένα φάρμακα, το άγχος , η στενοχώρια διάφορες ασθένειες και κακοήθειες οδηγούν σε τριχόπτωση ή ακόμα και στη… μισητή φαλάκρα.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, το 85% του συνόλου των µαλλιών µας αναπτύσσεται, ενώ το υπόλοιπο 15% πέφτει. Είναι, λοιπόν, φυσιολογικό να πέφτουν 50-100 τρίχες την ημέρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει τριχόπτωση , όταν ξεπερνιέται όμως αυτό το νούµερο, τότε µιλάµε για παθολογική τριχόπτωση.

Η συνεχής και εκτεταμένη τριχόπτωση, οδηγεί στην αλωπεκία, η οποία πλήττει το 75% των αντρών και αρχίζει σχετικά νωρίς, κατά τη δεύτερη έως την τέταρτη δεκαετία της ζωής. Στην αρχή εμφανίζεται στους κροτάφους και από τις δύο πλευρές με τη μορφή τριγωνικών πλακών και στη συνέχεια στην κορυφή του κεφαλιού ως στρογγυλή πλάκα. Κατόπιν εξελίσσεται αργά και περιοδικά.

Στις γυναίκες παρατηρείται διάχυτη αραίωση των μαλλιών στην κορυφή του κεφαλιού, αλλά με διατήρηση μιας μικρής ζώνης με πυκνά μαλλιά στη μετωπική χώρα. Εμφανίζεται περίπου στο 25% των γυναικών στα 35-40 χρόνια, ενώ στα 50-60 χρόνια, μετά δηλαδή την εμμηνόπαυση, η τριχόπτωση αυξάνεται στο 60% των γυναικών.

Υπάρχουν βασικά 2 είδη αλωπεκίας, η Ουλωτική και η Μη Ουλωτική
Ουλωτική – Στην ουλωτική αλωπεκία στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής δημιουργείται ουλή και η τριχόπτωση είναι μόνιμη, δηλαδή δεν ξαναβγαίνουν μαλλιά στην περιοχή αυτή του δέρματος. Το μέγεθος της ουλής μπορεί να είναι μικρό ή μεγάλο ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσε.
Τα αίτια που προκαλούν αυτού του είδους την τριχόπτωση είναι:
• Εγκαύματα από θερμότητα ή από οξέα, τραύματα, ακτινοβολία.
• Λοιμώξεις όπως σύφιλη στο τρίτο στάδιο (δηλαδή πολύ προχωρημένη).
• Φυματίωση του δέρματος.
• Λοιμώξεις από βακτηρίδια, μύκητες και ιούς.
• Καρκινώματα του δέρματος.
• Δερματικές παθήσεις, όπως δερματικός λύκος, σκληροδερμία, λειχήνες και άλλες πιο σπάνιες παθήσεις.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία σταματούν την επέκταση της νόσου και το πρόβλημα δεν παίρνει μεγάλες διαστάσεις.

Μη Ουλωτική – Στη Μη ουλωτική Αλωπεκία υπάρχει τριχόπτωση χωρίς σχηματισμό ουλής στο δέρμα και συνεπώς τριχόπτωση με δυνατότητα να βγουν στο σημείο αυτό καινούργιες τρίχες.

Τριχόπτωση ανδρικού τύπου: Πρόκειται για τον πιο συχνό τύπο τριχόπτωσης που δεν δημιουργεί ουλή στο δέρμα και παρουσιάζεται τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από απώλεια τριχών στους κροτάφους και στην κορυφή του κεφαλιού. Υπάρχει η άποψη ότι προκαλείται από πολλούς παράγοντες, οι κυριότεροι από τους οποίους είναι:
• Η ηλικία: Όσο περνούν τα χρόνια, τα μαλλιά μας μειώνονται σε όγκο και σε αριθμό τριχών. Τα νεαρά άτομα, για παράδειγμα, 15 χρόνων έχουν πολύ περισσότερα μαλλιά από εκείνα των 40 ή 60.
• Η κληρονομικότητα: Είναι γονιδιακά προσδιορισμένο αν ένα άτομο εμφανίσει ή όχι φαλάκρα, όπως ακριβώς είναι και το ύψος ή άλλα χαρακτηριστικά του.
• Ορμονικές διαταραχές: Κυρίως της τεστοστερόνης, η οποία θεωρείται κατεξοχήν ανδρική ορμόνη, αλλά σε μικρές ποσότητες παράγεται και στη γυναίκα από τις ωοθήκες και τα επινεφρίδια. Διαταραχές επίσης του θυρεοειδούς –υπό τη μορφή του υπερθυρεοειδισμού ή του υποθυρεοειδισμού– ενοχοποιούνται για αυξημένη τριχόπτωση.
• Η σιδηροπενική αναιμία, δηλαδή η έλλειψη σιδήρου που δημιουργείται από απώλεια αίματος, λόγω τραυμάτων, χειρουργικών επεμβάσεων, τοκετού κ.λπ.
• Τα φάρμακα είναι πολλές φορές αιτία αδυναμίας της τρίχας και τριχόπτωσης. Κυριότερες κατηγορίες φαρμάκων που ενοχοποιούνται για τριχόπτωση είναι τα ψυχοφάρμακα, τα αντιεπιληπτικά και τα κυτταροστατικά. Τα μαλλιά όμως επανέρχονται όταν διακοπεί η χορήγησή τους.
• Οι κοσμητικές διαδικασίες κατατάσσονται επίσης στα αίτια της διάχυτης απώλειας τριχών και κυρίως το πολύ συχνό λούσιμο, το ίσιωμα και το κατσάρωμα των μαλλιών.
• Το άγχος, η στενοχώρια και η αυστηρή δίαιτα είναι και αυτοί παράγοντες που προκαλούν έντονη τριχόπτωση.

Υπάρχουν επίσης και άλλες μορφές μη ουλωτικής αλωπεκίας όπως η γυροειδής , η διάχυτη μετά τον τοκετό ή αλωπεκία από χρόνιες νόσους καθώς και η αλωπεκία προκαλούμενη από βαριές λοιμώξεις.

Διάγνωση
Η διάγνωση της τριχόπτωσης πραγματοποιείται στο Δερματολογικό Ιατρείο με κλινική επισκόπηση, και μικροσκοπική ανάλυση του τριχωτού και των μαλλιών του ασθενούς από το δερματολόγο αφού αρχικά καταγραφεί το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς.
Ο διαγνωστικός έλεγχος με το τριχοριζόγραμμα αποτελεί ό,τι πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό εφαρμόζεται σήμερα στη διάγνωση της τριχόπτωσης, καθώς αναλύεται και αποτιμάται η ακριβής κατάσταση των τριχών και καταγράφονται μια σειρά από πολύτιμες πληροφορίες για την ύπαρξη παθολογικών αιτιών.

Θεραπεία
Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται σήμερα για την καταπολέμηση της αλωπεκίας είναι πολλές και διάφορες και κάθε τύπος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν οι τοπικές θεραπείες ( π.χ μινοξιδίλη σπρέι κ.α) και η συστηματικές με φιναστερίδη (Propecia) ένα χάπι που χρησιμοποιείται με επιτυχία στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης και ειδικότερα της ανδρογενετικής αλωπεκίας. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν αρκετά καλά αποτελέσματα οι θεραπείες με βλαστοκύταρα σε συνδυασμό με θεραπείες λέιζερ και τέλος οι εμφυτεύσεις μαλλιών.
Όπως έχουμε εξηγήσει πιο πάνω, υπάρχουν πολλές μορφές τριχόπτωσης, και τα αίτια που τις προκαλούν είναι πάρα πολλά. Έργο λοιπόν του δερματολόγου, είναι να καθορίσει καταρχήν το είδος της τριχόπτωσης και στη συνέχεια να επισημάνει τα αίτια, με τη βοήθεια διάφορων εξετάσεων, ώστε κατάλληλα και έγκαιρα να θεραπεύσει το πρόβλημα. Η έγκαιρη διάγνωση έχει μεγάλη σημασία για την αντιμετώπιση και εξέλιξη της πάθησης αυτής.

Όλα τα πιο πάνω αφορούν βέβαια τη μερίδα του πληθυσμού που επιθυμεί να αντιμετωπίσει την τριχόπτωση με κάποια θεραπεία, καθώς πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι ‘η φαλάκρα είναι γοητεία’.

Δρ.Κωνσταντίνος Συμεωνίδης Μ.D
Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος
Μέλος της Κυπριακής και Ευρωπαικής Δερματολογικής Εταιρείας