Aκμή: Μύθοι και αλήθειες

H ακμή είναι μια δερματολογική, φλεγμονώδης πάθηση η οποία αποτελεί πάθηση των σμηγματογόνων αδένων που αφθονούν στο πρόσωπο, στη ράχη και στο στήθος. Ξεκινάει κατά τη διάρκεια της εφηβείας (στα κορίτσια με την έναρξη της εμμήνου ρύσεως), όπου εμφανίζονται και τα πρώτα αντιπαθητικά σπυράκια. Οι βλάβες της ακμής είναι οι φαγέσωρες (που φαίνονται σαν μαύρα ή άσπρα στίγματα), οι βλατίδες (κόκκινα σπυράκια ψηλαφητά χωρίς υγρό), οι φλύκταινες (σπυράκια με πύο) και οι κύστεις (εξογκώματα που ξεκινούν από τα βαθύτερα στρώματα του δέρματος). Για τη δημιουργία της νόσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι εξής παράγοντες: η απόφραξη των πόρων των σμηγματογόνων αδένων από τα κύτταρα της επιδερμίδας, ορμόνες όπως είναι τα ανδρογόνα, μικρόβια όπως το προπιονικό βακτηρίδιο, ο σταφυλόκοκκος και η διαδικασία της φλεγμονής. Η λογική της αντιμετώπισης της ακμής ως απλά σπυράκια που θα περάσουν με το τέλος της εφηβείας από μόνα τους, ενέχει τον κίνδυνο να παραμείνουν ουλές που θα χρειαστούν αργότερα πιο επεμβατικές τεχνικές για να τις εξαλείψουμε.

Δεν υπάρχουν τεκμηριωμένοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ακμής πέραν της κληρονομικότητας. Όμως, το στρες φαίνεται ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου, καθώς οι ορμόνες του στρες μαζί με την αυξημένη παραγωγή τεστοστερόνης προκαλούν αύξηση της παραγωγής σμήγματος. Η ακμή, όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, εμφανίζεται κυρίως στην εφηβεία αλλά και σε ηλικίες μέχρι τα 40. Το 8% των περιστατικών ακμής αφορά άτομα 25-34 ετών και το 3% άτομα άνω των 35 ετών. Τα τελευταία χρόνια όμως, παρατηρούμε όλο και περισσότερες γυναίκες να εμφανίζουν ακμή μετά τα 35 έτη κάτι που μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές και σε διάφορους άλλους παθολογικούς λόγους.

Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης, που να μπορούν να αποτρέψουν τελείως την εμφάνιση της ακμής, εντούτοις τοπικά και από το στόμα φαρμακευτικά σκευάσματα καθώς και άλλοι σμηγματορρυθμιστικοί τοπικοί παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό τη ακμής και κατά συνέπεια στη μείωση των μετέπειτα βλαβών στο δέρμα (σημάδια, ουλές κλπ), καθώς μπορεί να μειώσουν την έκταση/ένταση του προβλήματος .

Πώς μπορούμε να περιορίσουμε την εμφάνιση/έκταση της ακμής

Ένα ήπιο καθαριστικό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αίσθησης λιπαρότητας του προσώπου και να μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα. Η χρήση τοπικά λιπαρών κρεμών θα πρέπει να αποφεύγεται και στη θέση τους είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται κρέμες ή αντιηλιακά που φέρουν την ένδειξη “oil- free”.

§ Αποφυγή ‘κακοποίησης’ των βλαβών της ακμής από τον ίδιο τον ασθενή ή από τον αισθητικό. Οι κακοί χειρισμοί μπορεί να προκαλέσουν ρήξη τριχοσμηγματογόνου μονάδας και δημιουργία ουλών και σημαδιών.

§ Αποφυγή υγρασίας, υπερβολικής θερμότητας και ηλιακής ακτινοβολίας.

H αποφυγή κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε λιπαρά ( όπως αλλαντικά, προϊόντα με πλήρη περιεκτικότητα σε λιπαρά, γλυκίσματα, βούτυρο), εφόσον αυξάνουν την παραγωγή του σμήγματος και δυσχεραίνουν την απελευθέρωσή του από τους σμηματογόνους αδένες. Αντίθετη δράση έχει η αυξημένη κατανάλωση νερού, η οποία οδηγεί στην αποβολή τοξινών καθώς και η κατανάλωση λαχανικών και φρούτων.

Θεραπεία

Τοπική χρήση προιόντων για πρόληψη νέων αλλοιώσεων με φαγεσορωλυτικά και αντιβιοτικά προιόντα (Αζελαϊκό, Ανταλαπένη κ.α).

§ Όταν όμως η ακμή δεν υποχωρεί με τοπική αγωγή , ο δερματολόγος θα κρίνει εάν θα συνεχίσει την θεραπεία με φάρμακα από το στόμα όπως αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες) ή ρετινοειδή σε συνδυασμό με Laser αναλόγως και του είδους ακμης που παρουσιάζεται. Η ακμή είναι ιάσιμη, αρκεί ο ασθενής να δείξει υπομονή και καλή συνεργασία με τον δερματολόγο του.

Δρ.Κωνσταντίνος Π. Συμεωνιδης M.D, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Μέλος της Ευρωπαικής και Κυπριακής Δερματολογικής Εταιρείας.