Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης επιθετικός δερματικός όγκος που προέρχεται από την κακοήθη εξαλλαγή των μελανοκυττάρων , των κυττάρων δηλαδή του δέρματος που παράγουν τη μελανίνη ουσία που προσδίδει στο δέρμα το χρώμα του.
Αποτελεί σήμερα το 3% του συνόλου των καρκίνων και οφείλεται για το 80% των θανάτων από όλους του δερματικούς καρκίνους. Η αυξανόμενη συχνότητά του παγκοσμίως λόγω και αλλαγής και των κλιματολογικών συνθηκών τον καθιστούν ένα από τα ταχύτερα εξαπλούμενα κακοήθη νοσήματα στον άνθρωπο.
Παρουσιάζεται συχνά σε ηλικίες μεταξύ 20-60 ετών , πιο συχνο κατω των 50 και στα δύο φύλα εξίσου. Τα κακοήθη μελανώματα συχνά αρχίζουν από ένα προυπάρχοντα μελανοκυτταρικό σπίλο με πρώτη ένδειξη να είναι η αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα, χρώμα ή και αιμορραγίας του σπίλου (ελιάς). Παρουσιάζονται κυρίως σε φωτοεκτεθειμένα μέρη του σώματος καθώς και σε άλλες περιοχές του.
Πως εμφανίζεται το μελάνωμα; Το μελάνωμα συνήθως εμφανίζεται με μια αλλαγή στο μέγεθος, τη μορφή, το χρώμα, ή την αίσθηση ενός ήδη υπάρχοντος σπίλου (“ελιάς”).Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί ως νέος σπίλος, ο οποίος είναι μαύρος, σκουρόχρωμος και έχει γενικότερα “ανώμαλη όψη”. Άλλα συνήθη συμπτώματα του πρώιμου μελανώματος είναι ο παρατεταμένος κνησμός (“φαγούρα”) ή η εμφάνιση λεπτών λεπιών πάνω στη βλάβη. Στο πιο προχωρημένο μελάνωμα, η σύσταση του σπίλου μπορεί να αλλάξει. Μπορεί, για παράδειγμα, να γίνει σκληρός ή άμορφος, να ορορροεί, ή να αιμορραγήσει.
Σημάδια που πρέπει να προβληματίσουν και να οδηγήσουν κάποιον στο γιατρό.
Πολύ σημαντική θεωρείται η αυτοεξέταση. Ως αξιοσημείωτες μεταβολές σε ένα σπίλο που πρέπει να προβληματίσουν κάποιον είναι
- Αιφνίδια αιμορραγία ή τραυματισμός του σπίλου
- Αλλαγές στα όρια και στην διάμετρο του σπίλου (ασαφή όρια)
- Αλλαγές στο χρώμα και στο σχήμα της ελιάς (εμφάνιση γωνιών στο περίγραμμα)
- Μια νέα χρωματική αλλοίωση σε σπίλο που τον κάνει ανόμοιο από αλλες ελιες στο σώμα –μέθοδος ασχημόπαππου.
- Όταν κάποιος παρατηρήσει τα πιο πάνω θα πρέπει να αποταθεί άμεσα στον δερματολόγο του για περαιτέρω διερεύνηση και εξέταση.
Η έγκαιρη διάγνωση από το δερματολόγο, έχει καθοριστικη σημασία.Στην ακριβή διάγνωση επίσης μιας ύποπτης «ελιάς» είναι απαραίτητη η δερματοσκόπηση( καταγράφει και αναλύει με ακρίβεια ) και η χειρουργική αφαίρεση και η βιοψία του σπίλου.
Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο του. Όταν πρωτοεμφανιστεί και διαγνωσθεί έγκαιρα το μελάνωμα ως κακοήθης σπίλος , υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να αντιμετωπιστεί με περιορισμένη χειρουργική επέμβαση και να είναι πλήρως ιάσιμο. Αντιθέτως, η καθυστερημένη διάγνωση μπορεί να επιτρέψει τη διασπορά σε εσωτερικά όργανα και συνδέεται με πτωχή πρόγνωση και θεραπέια. ΄Εχει λοιπόν τεράστια σημασία η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του μελανώματος, τα οποία πρέπει να αποσπούν άμεσα την προσοχή και την αντιμετώπιση του.