Αντιμετώπιση Τσιμπημάτων Εντόμων το Καλοκαίρι..

Μια απ’ τις πιο συνηθισμένες αιτίες επίσκεψης στο δερματολογικό ιατρείο το καλοκαίρι είναι κυρίως η έντονη φαγούρα και τα εξανθήματα τα οποία προκαλούνται από τσιμπήματα διαφόρων εντόμων. Οι δερματικές αντιδράσεις σε τσιμπίματα εντόμων είναι φλεγμονώδεις και/ή αλλεργικές αντιδράσεις, που χαρακτηρίζονται από ένα έντονα κνησμώδες εξάνθημα το οποίο εμφανίζεται στις θέσεις των δηγμάτων, ώρες ή μέρες μετά από το τσίμπημα. Εκδηλώνεται με μονήρεις ή ομαδοποιημένες κνησμώδεις  ερυθρές βλάβες  στο δέρμα, είτε σαν βλατιδο-φυσαλίδες ή πομφόλυγες (φουσκάλες) που επιμένουν επί μέρες έως εβδομάδες . Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν συστηματικά συμπτώματα από ήπια έως σοβαρά, ενώ μπορεί  κάποιοι να παρουσιάσουν και αναφυλακτικό σοκ. Τα δείγματα των αρθροπόδων αποτελούν επίσης τη μέθοδο μετάδοσης πολλών συστηματικών και παρασιτικών λοιμώξεων.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΣΙΜΠΑΕΙ;

Υπάρχουν 5-9 τάξεις αρθροπόδων που προκαλούν με τα δήγματά τους τοπικές και συστηματικές αντιδράσεις (αραχνοειδή, χειλόποδα, διπλόποδα, έντομα κ.ά.)

ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΑ ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ:

Κουνούπια: τα δείγματα συνήθως εμφανίζονται ως βλατιδώδης κνίδωση σε εκτεθειμένες περιοχές. Οι αντιδράσεις μπορεί να είναι κνιδωτικές, εκζεματώδεις ή κοκκινοματώδεις.
Υμίπτερα (κοριοί): τα δείγματα των κοριών προκαλούν βλατιδώδη κνίδωση με χαρακτηριστική γαμμοειδή διάταξη.
Ψύλλοι: βλατιδώδης, κνισμώδης κνίδωση σε εκτεθειμένες περιοχές.
Οικιακές μύγες: οι προνύμφες εναποτίθενται σε οποιαδήποτε εκτεθειμένη δειγματική περιοχή και εξελίσσονται σε σκώληκες, οι οποίοι είναι ορατοί στη επιφάνεια της πληγής.
Υμενόπτερα (μέλισσες, σφήκες): το κεντρί των θηλυκών μελισσών ή σφηκών προκαλεί άμεσο καύσο/άλγος, ακολουθούμενο από έντονη τοπική ερυθηματώδη αντίδραση με οίδημα και κνίδωση.
Μπορεί να προκληθεί αγγειοοίδημα, γενικευμένη κνίδωση και/ή αναπνευστική ανεπάρκεια λόγω οιδήματος του λάρυγγα και/η καταπληξία (shock)

Τα συμπτώματα που δυνατόν να προκαλούν τα δείγματα εντόμων είναι τα εξής:

1. Πόνος ή φαγούρα τοπικά στο σημείο του τσιμπήματος, αλλά κάποτε και σε άλλα μέρη του σώματος.
2. Αλλεργικές αντιδράσεις, αναφυλαξία με δύσπνοια, σφύριγμα και πρήξιμο του προσώπου, των χειλών και των αναπνευστικών οδών, υπόταση (πτώση της πίεσης), κυάνωση και ταχυκαρδία με κυκλοφορικό σοκ (καταπληξία)
3. Ναυτία και πυρετό σε μερικές περιπτώσεις.
4. Φουσκάλα, ερυθρότητα ή οίδημα στο δέρμα, εκεί όπου έγινε το τσίμπημα
5. Μολύνσεις, τοπικά ή γενικευμένες στο σώμα.
6. Νεκρώσεις ιστών στις περιοχές των τσιμπιμάτων όταν αφεθούν.

Επίσης  αρκετά από τα έντομα που δαγκώνουν ή τσιμπούν τους ανθρώπους μεταφέρουν μικροβιακούς παθογόνους παράγοντες στο σώμα, στο αίμα, στο σάλιο ή στο δηλητήριό τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν ένα έντομο, που είναι φορέας παθογόνου παράγοντα, δαγκώνει ή τσιμπά ένα άνθρωπο ή ένα ζώο, του προκαλεί την αντίστοιχη ασθένεια.Το ξύσιμο των βλαβών  επίσης συνήθως οδηγεί σε δευτεροπαθή λοίμωξη της διαβρωμένης επιδερμίδας από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και/ή χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο με αποτέλεσμα μολυσματικό κήριο ή έκθυμα.

ΠΡΟΛΗΨΗ – ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΟΜΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΜΕ ΑΠ’ ΤΑ ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ

1. Η κάλυψη του δέρματος είναι σημαντική για προστασία από τα έντομα. Να φοράτε ελαφριά μακρυμάνικα πουκάμισα ανοικτού χρώματος, μακριά παντελόνια και παπούτσια ή μπότες, που να καλύπτουν το δέρμα σας.
2. Βάζετε ειδικά δικτυωτά υφάσματα, που να μην επιτρέπουν τη διέλευση κουνουπιών ή άλλων εντόμων πάνω από το κρεβάτι σας όταν κοιμάστε. Χρησιμοποιήστε ανάλογα δικτυωτά υλικά για φραγή της διέλευσης εντόμων, από τα ανοικτά παράθυρα και πόρτες.
3. Μην αφήνετε στάσιμα νερά, οπουδήποτε είναι δυνατόν αυτά να υπάρχουν, όπως σε δοχεία, αυλάκια, υδρορροές, δεξαμενές, ή αλλού.
4. Διατηρείτε όλους τους εσωτερικούς χώρους καθαρούς, έτσι ώστε να μην υπάρχουν εστίες προσέλκυσης των εντόμων.
5. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε περιοχές που δυνατόν να υπάρχουν φωλιές σφηκών, μυρμηγκιών ή που είναι γνωστό ότι υπάρχουν μολυσμένα έντομα που μεταδίδουν ασθένειες.
6. Χρησιμοποιείτε απωθητικά εντόμων.
7. Όταν τρώτε έξω, σε ανοικτούς ή υπαίθριους χώρους χρειάζεται περισσότερη προσοχή διότι τα φαγητά και τα ποτά (ιδιαίτερα τα ζαχαρούχα) προσελκύουν τα έντομα.
8. Μην ενοχλείτε τις φωλιές εντόμων. Εάν στο σπίτι σας ή κάπου κοντά στην κατοικία σας, υπάρχουν φωλιές εντόμων, που φοβάστε ότι δημιουργούν κινδύνους, ζητήστε τη γνώμη ειδικών για την απομάκρυνση ή την εξολόθρευση τους.
9. Εάν γνωρίζετε, ότι είστε αλλεργικοί και δυνατόν να έχετε σοβαρές αντιδράσεις αναφυλαξίας, μετά από τσίμπημα εντόμων, τότε να έχετε πάντοτε μαζί σας ένεση αδρεναλίνης (επινεφρίνη) επείγουσας χορήγησης, ή να αναζητήσετε  κάποιο κοντινό νοσοκομείο  καθώς και την συμβουλή από τον γιατρό σας, να σας βοηθήσει.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ:  Η θεραπεία  περιλαμβάνει

1) Αντισταμινικά: χορηγούμε για λίγες μέρες αντισταμινικά για να ανακουφιστεί ο ασθενής από τον έντονο κνησμό και να μειώσουμε την αλλεργική αντίδραση στο τσίμπημα.

2) Κορτικοστεροειδή: τα τοπικά κορτίκοστεροειδή χορηγούμενα για σύντομο χρονικό διάστημα είναι χρήσιμα ειδικά στις έντονες κνησμώδεις φλεγμονώδεις βλάβες.

3) Αντιμικροβιακοί παράγοντες: εάν υπάρχει δευτεροπαθής λοίμωξη, μπορούν να χορηγηθούν τοπικά αντιβιοτικά και εάν η λοίμωξη είναι εντεταμένη, τότε χορηγούμε το κατάλληλο αντιβιοτικό.

Η θεραπεία πρέπει πάντοτε να γίνεται μετά από την επίσκεψη μας στον  δερματολόγο και κατόπιν συμβουλής του να ακολουθήσουμε σωστά τις οδηγίες του ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα.

Καλό  Καλοκαίρι.

Δρ.Κωνσταντίνος Συμεωνίδης  MD
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Γραμματέας Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας Κύπρου